Tus Buenas Noticias
Síguenos

Di lo que sientes con poemas en lenguas indígenas

9 agosto, 2018
Di lo que sientes con poemas en lenguas indígenas
Di lo que sientes con poemas en lenguas indígenas

Tres poemas en lenguas indígenas para aprender la belleza de estos pueblos.

¿Cuántas veces has buscado una frase para dedicársela a un ser especial? Probablemente sean varias y en otro idioma diferente al español. En esta ocasión, te compartimos poemas en lenguas indígenas para engrandecer nuestra cultura mexicana, y de paso, sorprender a esa persona.

El Día Internacional de los Pueblos Indígenas permite recordar las raíces de un pueblo a fin de no silenciar su voz. Por este motivo, te compartimos algunas piezas literarias de notables poetas de origen indígena que lograron captar la atención de nacionales y extranjeros por su calidad poética.

Natalio Hernández, poeta nahua, Veracruz

Ndakjuéna

Ndakjuéna, kjianga koóxtí yojoó

nixtjien ch’an, nixtjien sien, kojotsa

kjianga kjixió botindsa’ a ndsub’ ueji

ko ts’ en buaá yojoó, ndakjuéna.

Mi tokoyá ts’en nga máná

fuxtí kjua ndasen,

nixtjien maná tsabukja´an

ndanga tsié.

Fojñajo’an nijña tsabehe

Xi b’indo xió nga nixtjín.

Nadakjuéna, ngo tín tsí yojona

tsjáha kó xcheé nga tinchinji.

Llámame

Llámame, cuando sientas que el susurro

de la noche fría y solitaria te desnuda

o cuando el silencio bese tu boca

llenándola de inquietud, llámame.

Yo sé desvestir la soledad

de mil formas bellas, llenar la noche

trémula de apasionadas caricias.

Acostarme con los sueño infieles

callados a la luz del día.

Llámame, bastará un instante de mi vida

para eternizar la dicha de saber que existes.

XOKOYOTSIN MOYOLNOJNOTSA

Asijka tonatij timoyolnojnotsas

miak tlamantli kiajokui moyolo;

yeka tipatstlami, yeka tiyokuitlamiki,

kemantika tiiknochoka,

kemantika tiyolpitsauia.

Ayojkana ximokueso

ayojkana j xiiknochoka,

yejyektsij moyolo

yejyektsij monemilis uan motlajlamikilis.

Sampa xipaki

sampa xiyolpaki;

xitlachia, xiuajatlachia,

yejyektsij xitlachia.

Xikita tlanextli,

xikinita yeyektsij, xochimej

xikinnita totomej, papalomej

uan nochi tlen onkaj ipan ni tlaltipaktli.

Nochi san tipanoj

nochi titlakajteuasej,

tekuesoj nitiyoltokej

temajmatij nititlachixtokej.

Yeka moneki xitekiti

yeka moneki xitlatlepanita;

xinemi ika pakilistli

amo kemaj ximokueso.

Xokoyotsin Dialoga con su Corazón

Llegó el día en que debes hablar con tu corazón,

muchas cosas guarda tu corazón;

por eso te irritas, por eso te vuelves colérico,

algunas veces lloras de sentimiento,

otras veces tu corazón se esparce.

Ya no estés triste

ya no llores de sentimiento,

tu corazón es bello

es bello tu sentimiento y tu pensamiento.

Ríe nuevamente

que tu corazón ría nuevamente,

despierta, mira lejos,

mira con alegría.

Mira el amanecer,

contempla la belleza de las flores;

observa los pájaros, las mariposas

y todas las cosas que hay en la naturaleza.

Todos somos fugaces

todos nos iremos;

es triste nuestra vida en la tierra

es difícil nuestra existencia.

Por eso es necesario que trabajes

por eso debes respetar;

vive con alegría

que no te invada la tristeza.

Martín Rodríguez Arellano, poeta mixe, Oaxaca

Xa reta’ m wa’

Ri kaqiq’ man kakwin taj

Kuq’atej jun achik’

Ri xe’qal kubán saq

Che ri chomab’al

In, chi’ kinel wi,

Xa are wa’

Jela’ kinchoman wi…

Ureta’m wa’, ri nutinimit.

Y lo sabe

El viento no puede

atajar un sueño.

La noche se hace luz

para el pensamiento.

Yo vivo aquí

pero

pienso allá…

Y mi pueblo lo sabe.

poemas en lenguas indígenas

Imagen: Edición TBN.


Temas de esta nota
Enlaces patrocinados